Pi Sayısı Nedir?
Pi sayısı dairenin çevresinin çapına bölümü ile elde edilir. Dairenin büyüklüğü değişse de pi sayısının değeri değişmez, sabittir.
Pi sayısında doğum tarihiniz, vatandaşlık numaranız gibi aklınıza gelecek her sayı bulunur. Aşağıdaki bağlantıyı tıklayarak formda istediğiniz sayıyı aratarak pi sayısının kaçıncı basamağında olduğunu görebilirsiniz.
Pi Sayısının Sembolü (π)
Günümüzde kullanılan pi sayısının sembolü ilk defa 1737 yılında matematikçi Leonard Euler taraından kullanılmıştır. Leonard Euler’den sonra, tüm matematikçiler tarafından bu sembol kullanıldı.
Pi sayısı ismini yunan alfabesinin 16. harfi olan π’den almıştır. Pi sayısı ayrıca Arşimet sabiti ve Ludolph sayısı olarak da bilinmektedir.
Pi Sayısını Hesaplama
Pi sayısının yaklaşık değerini bir daire, ip, cetvel ve hesap makinesi kullanarak kendi evimizde hesaplayabiliriz.
Elimize bir daire modeli alıyoruz. Dairenin büyüklüğü önemli değil, tam yuvarlak olması yeterlidir. Örneğin bir CD daire modeli olarak kullanılabilir. İp yardımıyla önce dairenin çevresini ve sonra yine ip ile dairenin çapını ölçüyoruz. Bulduğumuz dairenin çevre uzunluğunu, çap uzunluğuna hesap makinesi kullanarak böldüğümüzde pi sayısının yaklaşık değeri olan 3,14 sayısını bulabiliriz.
Pi sayısı daire ile ilgili matematik problemlerinde yaklaşık olarak 3 veya 3,14 olarak alınır. Ancak gerçekte pi sayısının kesir kısmı birbirini tekrarlamadan sonsuza kadar devam eder. En azından şu ana kadar sonu bulunamamıştır. Dolayısıyla pi sayısı bir irrasyonel sayıdır. Fabrice Bellard, 2010 yılında Chudnovsky algoritması kullanarak sayının ilk 2.699.999.990.000 basamağını bulmuştur.
Pi sayısının ilk yüz basamağı; 3.14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510 58209 74944 59230 78164 06286 20899 86280 34825 34211 70679 ….
Pi Sayısının Tarihçesi
Pi sayısının nasıl ve kim tarafından bulduğu kesin olarak bilinmemektedir. Bunun sebebi pi sayısının farklı devirlerde farklı milletler tarafından kullanmasıdır. Babilleden beri Orta Doğu ve Akdeniz uygarlıklarının pi sayısının varlığından haberdar oldukları bilinmektedir ve farklı uygarlıklar pi sayısı için farklı sayılar kullanmıştır.
Çok uzunca bir süre π’nin bir irrasyonel sayı olup olmadığı anlaşılamamıştır. 1761 yılında Johann Heinrich Lambert’in yayımladığı ispatla sabitin irrasyonel bir sayı olduğu kanıtlanmıştır.
Arşimet, 3 tam 1/7 ile 3 tam 10/71 arasında bir sayı olarak hesapladı.
Mısırlılar 3,1415926, Babilliler 3.1/8, Batlamyus 3,14166 olarak kullandı.
İtalyan lazzarini 3,1415926,Ffibonacci ise 3,141818 ile işlem yapıyordu.
Fabrice Bellard, 2010 yılında Chudnovsky algoritması kullanarak sayının ilk 2 699 999 990 000 basamağını bulmuştur.
Dünya pi günü
Pi sayısının anısına her yıl 14 mart yani 3. ayın 14’ü (3,14) dünya pi günü olarak kabul edilmiştir. Dünya pi günü kutlamaları ülkemizde de okullarda son yıllarda yaygın olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Pi günü kutlamasında neler yapılır ? Dünya pi gününde öğrenciler pi ile ilgili posterler hazırlayarak okul panoları bu posterlerle süsleniyor. Yine veliler tarafından hazırlanan pi görünümlü kurabiyeler, pastalar okulda düzenlenen kermeste okul aile birliği tarafından satılarak okula maddi katkı sağlanır. Pi ile ilgili öğrencilere sunumlar yapılır, videolar izlenilir. Okul bahçesinde öğrenicilerle pi sembolü oluşturulur. Yine okul bahçesinde daire çizilerek, dairenin çevresi ve çapı ip yardımıyla ölçülür ve çevrenin çapa bölünmesiyle öğrencilere pi sayı hesaplatılabilir. Pi gününde öğrencilerin matematiğin eğlenceli yönleri keşfettirilmeye çalışılır.
Pi sayısı gibi matematikte ilgi çekici diğer konuları görüntülemek için aşağıdaki bağlantıyı tıklayın.